هنر رزم پرثوآ چیست؟
«رزم پهلوانی پرثوآ»، برآمده از شیوههای رزم سنتی و بومی ایرانیان است. از جمله، آئینهای رزم پهلوانی خراسان( چوخه ورقص شمشیر)، مازندران(لوچو ولیفا)، کردستان(رقصه هل پرکه)، گیلان(گیله مردی)، سیستان بلوچستان(رقص چوب)، بختیاری(خلعت پرت کن)،ترکمن (رقص خنجر) ،لرستان و... که تلفیقی از فرهنگ رزم ایران اسلامی با حرکات موزون آیینی و برگرفته از آداب و سنن دیرینه ایرانیان است که به صورت با سلاح و بدون سلاح انجام میشوند.
از نظر فنی، در این رشته نه تنها از کلیه ضربات دست و پا برای غلبه بر حریف بهره گرفته میشود بلکه با رقص و پای مخصوص رزم باستانی، در صورت تماس نزدیک با حریف، از فنون گیر و پرتاب و خاک نیز استفاده خواهد شد.
سلاحهایی که در این رشته بکار گرفته میشوند نیز از سلاحهای خاص ایرانی بوده که از دیر باز مورد استفاده جنگجویان و هنروران قرار میگرفت. از جمله این سلاحها: شمشیر (کتاره)، دو شمشیر (تنگادو)، چوب کوتاه (دو چوب)، چوب بلند (لیفا)، تیراندازی با کمان (در حال سوارکاری) و ... میباشد.
فلسفه نامگذاری پرثوآ:
کلمه «پرثوآ» (Parthowa) واژه باستانی ایرانی است که در کتیبههای داریوش استفاده شده است و به مرور زمان (در فارسی امروزی) به پهلوان بدل شده که به معنی «جنگجوی با فضیلت» است.
مراحل ارتقاء در ورزش پرثوآ:
مراحل پیشرفت و ارتقاء ورزشکاران پرثوآ در سه مرحله تبیین شدهاست:
1- مرحله اول (توانایی): که تمرکز دارد بر تمرینات آمادگی جسمانی و انعطاف، تکنیک و تاکتیکهای مبارزاتی برای رسیدن به هدف «بالاترین قدرت تن».
2- مرحله دوم (دانایی): که تمرکز دارد بر توسعه آمادگی جسمانی و ارتقاء تکنیکها و مهارتهای مبارزاتی و انجام تمرینات تمرکزی به منظور ارتقاء فکر برای رسیدن به «بالاترین قدرت فکری».
3- مرحله سوم (بینایی): تمرکز دارد بر دو موضوع اساسی:
1-3- موضوع اول: رسیدن به بالاترین مرحله رزم جهت ارائه فنون و مهارتهای جدید رزمی
2-3- موضوع دوم: رسیدن به مراحل بالای فضائل اخلاقی (پهلوانی)
سابقه رسمیت و گسترش رزم پهلوانی (پرثوآ)
1- سابقه فعالیت در ایران:
سابقه فعالیت رسمی این رشته در ایران به دو دهه گذشته باز میگردد که نهایتاً در سال 1378 با بررسی و تأییدیه شورای فنی فدراسیون ورزشهای رزمی کشور این رشته بطور رسمی در زیر مجموعه فدراسیون ورزشهای رزمی و سازمان تربیت بدنی ج.م.ا فعالیت رسمی خود را آغاز کرد و از همان زمان دورههای مختلف مربیگری، داوری، مسابقات کشوری، مسابقات بینالمللی و همچنین چندین دوره لیگ سراسری را در کارنامه خود ثبت نمود.
از سال 1380 با بررسیهای کارشناسانه و تأیید معاونت امور بانوان سازمان تربیت بدنی کشور، فعالیت این رشته در بین بانوان نیز در زیر مجموعه انجمن ورزشهای رزمی بانوان کشور رسمیت یافت.
متعاقب پیگیریهای بعملآمده بمنظور توسعه این ورزش در ابعاد مختلف در سال 1383، طی نامه شماره 26756 مورخه 17/08/83 از سوی رئیس وقت فدراسیون ورزشهای باستانی ایران به عنوان معاونت وقت رئیس جمهور و رئیس سازمان تربیت بدنی صریحاً اذعان گردید: « خاطر عالی را مستحضر میدارد: با تحقیقاتی که اینجانب انجام دادهام و اجرای سبک را از نزدیک مشاهده کردهام، شیوههای رزمی و عملیات فضائی سبک «پرثوآ» شباهتهای زیادی به عملیات با وسایل و بدون وسایل ورزش باستانی دارد و نام پرثوآ هم که برای سبک برگزیده شدهاست ریشه واژه «پهلوان» است».
متعاقباً در سال 1384، طی ابلاغ شماره 928/242 مورخه 21/09/84 از سوی فدراسیون ورزش باستانی
و کشتی پهلوانی جمهوری اسلامی ایران، رسماً رزم پهلوانی ایران (پرثوآ) بعنوان یکی از زیر مجموعههای این فدراسیون تعیین و ادامه فعالیت نمود و متعاقب تهیه تقویم ورزشی ارائه شده، چندین دوره داوری،
مربیگری و مسابقات قهرمانی برگزار شد که در حال حاضر در اقصی نقاط کشور این مربیان و ورزشکاران (بانوان و آقایان) در حال فعالیت و توسعه این ورزش زیبا و مهیج ایرانی میباشند.
شایان ذکر است، پس از انجام فعالیتهای مختلف در جهت گسترش هنر رزم پهلوانی و برگزاری همایشهای مختلف فرهنگی در جهت شناساندن ورزش رزم پهلوانی ایران (پرثوآ)، به خصوص همایشی که
در سال 85 با حضور معاونت وقت رئیس جمهور در سازمان میراث فرهنگی کشور و مسئولین وقت فدراسیون ورزشهای باستانی برگزار گردید، از این ورزش بعنوان «میراث معنوی» کشور یاد شده و حمایل پهلوانی به بنیانگذار و پیشکسوت رشته ورزشی رزم پهلوانی «پرثوآ» اهداء شد.
موکداً اینکه، ورزش رزم پهلوانی (پرثوآ) در حال حاضر با برگزاری 14 دوره مسابقات قهرمانی کشور در قسمت آقایان، 9 دوره مسابقات قهرمانی کشور در قسمت بانوان، برگزاری دوره داوری، اردوهای سراسری برای اعضاء تیم ملی، اعزامهای برونمرزی، شرکت در همایشات و مناسبات رسمی کشور و حضور فعال در کلیه استانها و شهرستانهای سراسر کشور (بدون اخذ هرگونه بودجه یا کمک دولتی در طول 12 سال فعالیت رسمی) نقش ارزندهای در جهت رشد و اعتلای ورزش کشور ایفاء نموده است.
2- برنامههای بینالمللی:
بمنظور گسترش ورزش رزم پهلوانی پرثوآ در اقصی نقاط جهان، فعالیتهای گستردهای صورت پذیرفت. تدارک چندین دوره مسابقات در کشورهای مختلف، اعزام مربیان رسمی و نمایندگان ایران به سایر کشورها، برگزاری مسابقات بینالمللی با عنوان «جام خلیج فارس» در داخل با هماهنگی فدراسیون و کمیته ملی المپیک و حضور کشورهای مختلف و ... از فعالیتهای بینالمللی این رشته بوده است.
همچنین این رشته در بعد بینالمللی، تاثیرات چشمگیر و موثری داشته است. از جمله، دعوتنامه فدراسیون ورزشهای رزمی باستانی کره جنوبی (سیروم). عنوان فدراسیون ورزشهای باستانی ایران و دعوت از ورزشکاران «پرثوآ» جهت شرکت در «دومین دوره بازیهای بینالمللی هنرهای رزمی» که در پاسخ به این دعوتنامه طی نامه شماره 112/243 در تاریخ 10 آوریل 2006 از سوی رئیس فدراسیون باستانی ایران آمادگی جهت شرکت در این مسابقات اعلام شد. از سوی دیگر، سفارت جمهوری خلق کره در نامه شماره 68/95 مورخه 03/02/85 عنوان فدراسیون ورزشهای باستانی و کشتی پهلوانی در این خصوص اذعان میدارد:
«سفارت جمهوری خلق کره با ابراز تشکر خود به تلاش مسئولان آن فدراسیون به توسعه ورزش رزمی باستانی در نظر دارد از ورزشکاران رشته «پرثوآ» رسماً دعوت بعمل آورد تا در دومین مسابقات بینالمللی ورزش رزمی پیونگ یانگ از تاریخ 22 الی 29 اوت 2006 شرکت نمایند. موجب امتنان خواهد بود با توجه به روابط دوستی فیمابین دو کشور برای اعزام تیمهای ورزش رزمی باستانی بخصوص پرثوآ ایران مساعدت و اقدام لازم را فراهم نماید».
شایان ذکر است، رشته رزم پهلوانی پرثوآ بدون اخذ هرگونه بودجه و یا کمک مالی از دولت و یا فدراسیون مربوطه، با برگزاری 6 دوره مسابقات بینالمللی، برگزاری دورههای داوری و استاژهای بینالمللی، فعالیت گستردهای در جهت شناساندن این رشته ورزشی در سایر کشورها نمودهاست و بدیهی است در صورت حمایتهای وزارت ورزش و جوانان در جهت توسعه این ورزش در سراسر جهان، گامهای اساسی و ﻣﺆثری را در جهت تثبیت این ورزش ملّی در مجامع بینالمللی و کسب افتخارت برای میهن اسلامی خواهد برداشت.
توسعه ورزش رزم پهلوانی پرثوآ I.P.A
1- اقدامات مقدماتی تأسیسIPA :
از سال 1384 طی مکاتبات مختلف از مراجع رسمی کشور، پیشنهادات مربوط به « طرح تأسیس فدراسیون جهانی پرثوآ با مرکزیت ایران» به سازمان تربیت بدنی ج.ا.ا. ارائه گردید. از جمله آن، مکاتبه نماینده محترم مجلس شورای اسلامی (جناب آقای رسولینژاد) عنوان معاونت حقوقی و فرهنگی وقت
سازمان تربیت بدنی (جناب آقای دکتر ساور) که طی نامه شماره 9032/5 مورخ 07/10/84 به معاونت ورزش قهرمانی سازمان ارائه گردید و متعاقباً طی نامه شماره 20202/31 مروخ 09/11/84 جهت انجام کارشناسی، مراتب از فدراسیون ورزشهای رزمی جهت اخذ نظریه استعلام شد.
در پاسخ، نظریه مثبت در خصوص این رشته ورزشی و همچنین سابقه استقبال جمع کثیری از ورزشکاران از سوی این فدراسیون ارائه و مورد تایید قرار گرفت و ضمن آن پاسخ داده شد: «چنانچه پشتیبانیهای لازم از این رشته رزم پهلوانی بعمل آید، نقش مهمی در اشاعه ورزشهای بومی و تعمیم فرهنگی و غنای اصیل ایران اسلامی و رشد ورزشهای جوانمردانه را در برخواهد داشت».
بر این اساس «موسسه بین بینالمللی رزم پرثوآ I.P.A» جهت تعمیم و گسترش این ورزش در اقصی نقاط جهان تأسیس و بصورت رسمی به ثبت رسید و در جهت اجرای برنامههای بینالمللی این ورزش فعالیت خود را دنبال نمود.
همچنین، متعاقب اقدامات بعملآمده و ارائه «طرح توجیهی تأسیس فدراسیون جهانی ورزش پرثوآ با مرکزیت ایران» در سال 87 مراتب از سوی «ریاست محترم جمهوری» به سازمان تربیت بدنی منعکس گردید که ضمن آن مقرر داشتند: «آقای علیآبادی، شخصاً به موضوع رسیدگی نمایید و مواظبت نمایید کار به پیچ و خم اداری احاله نشود».
شایان ذکر است، پیرو متعاقب انجام فعالیتهای ورزشی در بعد بینالمللی، در تاریخ 29/09/89 و با تصویب هیأت رئیسه فدراسیون بینالمللی زورخانه I.Z.S.F، ورزش رزمی «پرثوآ» بعنوان یکی از رشتههای ورزشی تحت پوشش فدراسیون بینالمللی زورخانه تعیین و برنامههای بینالمللی خود را تحت پوشش این فدراسیون تمشیت مینماید.
2-اهمیت و ضرورت توسعه جهانی رزم پهلوانی (پرثوآ)
1-2- افزایش روزافزون متدهای رزمی کشورهای مختلف در جهان: بعد از جنگ جهانی اول کشورهایی همچون کره (تکواندو)، ژاپن (کاراته و جودو) رشتههای رزم سنتی خود را بصورت آکادمیک و سازمان یافته به سایر نقاط جهان ارائه و اشاعه دادند. با توسعه این رشتهها که اولین بار توسط نظامیان وارد کشورهای دیگر از جمله ایران گردید. فرهنگ لباس، زبان و دین آنان نیز به تبع این ورزشها به سایر کشورها راه یافت و متعاقباً با تشکیل فدراسیونها و انجمنهای بینالمللی در این رشتهها، سودهای سرشاری از نظر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی عاید کشورهای مبداء (ژاپن و کره) شد.
بر این اساس، سایر کشورهای دیگر نیز در صدد برآمدند تا از قافله عقب نمانند. تا جائیکه برخی از این کشورها گوی سبقت را از دیگر کشورها ربوده و با ارائه ورزشهای رزمی سنتی و بومی خود در صدد توسعه فعالیتهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بر آمدند.
از جمله این رشتهها میتوان به ورزشهای رزمی زیر اشاره کرد:
1- تکواندو ورزش رزم سنتی کره
2- کاراته ورزش رزم سنتی ژاپن
3- جودو ورزش رزم سنتی ژاپن
4- ووشو ورزش رزمی چین (رزم سنتی معبد شائولین)
5- پان چاک سیلات ورزش رزمی سنتی اندونزی
6- پانکر یشن ورزش رزمی یونان (هنر رزم گلادیاتورها)
7- ووینام ورزش رزمی ویتنام (هنر رزمی ویت وودائو)
8- موای تای ورزش رزمی بومی تایلند
9- قُوتُ الرمْي ورزش رزمی عربها
10- کیک بوکسینگ ورزش رزمی اروپائیان(فرانسه – ایتالیا)
11- سامبو ورزش رزمی سنتی روسیه
13- گراب مگا ورزش رزمی رژیم اشغالگر قدس
14- کوراش ورزش رزم ازبکستان
15- هینگ آی ورزش رزم بومی هندوستان
16- کوک سول وان ورزش رزم سنتی کره
17- سیرم ورزش سنتی کره
18- آی کی دو ورزش رزم سنتی ژاپن
19- آپکیدو ورزش رزم سنتی ژاپن
20- هوکوتوریو ورزش رزم هلند
21- پرثوآ ورزش رزم پهلوانی ایران
2-2- ثبت یک ورزش ایرانی در زمره ورزشهای بین المللی به منظور صدور فرهنگ ناب ایران اسلامی:
هر چقدر فنون و هنر رزم پهلوانی ایران توسعه و گسترش یابد، مایه مباهات و افتخار کشور ایران اسلامی است چرا که فرهنگ حاکم بر فنون آن حاوی عناصر هویت بخش فرهنگ اصیل ایران اسلامی است. لباس، زبان و فرهنگ این رشته برگرفته از فرهنگ دیرینه کشورمان است که با حفظ معیارهای اسلامی در جهت صدور فرهنگ غنی ایران اسلامی اقدام خواهد نمود.
3-2- ورود یک ورزش ایرانی در زمره رقابتهای جهانی جهت ارتقاء افتخارات بینالمللی:
با تدوین قواعد و مقررات مسابقات رشته ورزشی پرثوآ امکان برگزاری مسابقات جهانی و بینالمللی در بین آقایان و بانوان امکانپذیر گردیده است که در مجموع به تعداد 126 مدال در قسمت مبارزه و تکنیک در رده سنی بزرگسالان در مسابقات جهانی و بینالمللی ارائه خواهد شد.
مراجعه به سوابق نشان میدهد، آنچه که اکثر کشورهای آسیائی مطرح همچون چین، ژاپن و کره را در صدر کشورهای مدالآور نگه داشته است، اخذ مدالهای مربوط به رشته رزمی مخصوص بخود است.
بدیهی است در صورت توسعه و رسمیت جهانی ورزش رزم پهلوانی (پرثوآ) قطعاً تعداد مدالهایی که از این رشته بومی در مسابقات بینالمللی اخذ خواهد شد، کشور عزیزمان ایران را در صدر کشورهای برتر ورزش دنیا مطرح خواهد کرد و این موضوع در جهت رسیدن به چشمانداز ورزش کشور (موضوع ابلاغ سند چشمانداز ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری(مد ظله العالی)) برنامههای استراتژی وزارت ورزش نقش کلیدی و اصلی را بازی خواهد کرد.
4-2- در پایان برنامه راهبردی هنر رزم پهلوانی (پرثوآ) به شرح ذیل ارائه میگردد:
1- تلاش در جهت ورود یک ورزش ایرانی در زمره ورزشهای رسمی بینالمللی تحت پوشش IOC از طریق ثبت آن در اسپورت اکورد Sport Accord
2- تعمیم، توسعه و گسترش رزم پرثوآ در سطح مجامعه بینالمللی با ایجاد نظم و هماهنگی و غنای ورزشی به منظور کسب افتخارات و مدال آوری در میادین جهانی.
3- ورود فرهنگ غنی ایران اسلامی از طریق اشاعه دین، زبان و لباس و ...
4- ایجاد شرایط مناسب جهت رقابت بین ورزشکاران برای رشد و شکوفائی استعدادهای نهفته.
5- کمک به سلامتی و نشاط جامعه و ارتقاء سطح پویائی و شادابی عموم.
6- مبارزه با تهاجم فرهنگی از طریق صدور فرهنگ ناب ایران اسلامی.
7- حضور فعال و پویا جهت کسب کرسیهای ورزشی در مجامع بینالمللی ورزش.
8- پیشبینی طرحهای لازم بمنظور توسعه متدهای رزمی متداول و مورد عمل فعلی
و ارائه شیوههای عملی در هنر رزم.